اسب بخار/ تا همین چند وقت پیش وقتی صحبت از دو میلیارد تومان پول و خرید خودرو به میان می‌آمد، ناخودآگاه تصویر چندین خودروی لوکس در ذهن تداعی می‌شد که تنها قشر متمول جامعه قادر به خرید آن‌ها بودند، اما اکنون با افزایش شدید قیمت‌ها و تورم روزافزونی که گویی هیچ حد و مرزی ندارد، خودروهای اقتصادی کره‌ای خود را به مرز یک میلیارد تومان رسانده‌اند.
البته با ادامه این روند و بی‌تدبیری برخی از مسئولان امر، به زودی خودروهای چینی نیز به این جایگاه خواهند رسید؛ به هر حال اگر قصد خرید یک کراس‌اوور اقتصادی با امکانات رفاهی متوسط و مصرف سوخت بهینه دارید، می‌توانید به نسل چهارم «کیا اسپورتیج» هم فکر کنید. این خودرو که سابقه خوبی در بازار ایران دارد، یکی از آخرین بازمانده‌های واردات است که موفق شد در واپسین ماه‌های پیش از ممنوعیت واردات خودرو، پای خود را به بازار خودروی کشور برساند. در این مقاله قصد داریم به بررسی نسل چهارم کیا اسپورتیج بپردازیم که در بازارهای جهانی با پسوند “QL” شناخته می‌شود.
تاریخچه
کمپانی «کیا موتور» برای اولین‌بار در سال ۱۹۹۳ برای سهم‌خواهی از بازار کراس‌اوورهای ارزان قیمت، محصولی متفاوت اما رقابتی را با نام اسپورتیج به بازار معرفی کرد. اسپورتیج در آن زمان به دلیل بهره‌مندی از ظاهر متفاوت و پیشرانه‌ای مناسب، توانست به سرعت به جایگاهی قابل قبول دست پیدا کند که همین امر مدیران کیا را بر آن داشت تا نسل‌های آتی آن را روانه بازار کند. از این‌رو تا به امروز چهار نسل از این کراس‌اوور کره‌ای تولید و عرضه شده است. آخرین نسل اسپورتیج سال ۲۰۱۵ در نمایشگاه خودرو فرانکفورت به صورت رسمی به بازار معرفی شد و از سال ۲۰۱۶ راهی بازارهای جهانی شد. شرکت «اطلس‌خودرو» نیز به عنوان نماینده کیا موتور در ایران، تنها چند ماه پس از آغاز عرضه جهانی، این محصول را به بازار کشور عرضه کرد که متأسفانه به دلیل ممنوعیت واردات خودرو، عرضه آن تنها تا اوایل سال ۲۰۱۸ ادامه داشت و به‌عنوان یکی از آخرین بازماندگان خودروهای وارداتی در بازار ایفای نقش کرد.
لازم به توضیح است که اسپورتیج برای اولین‌بار با نسل دوم خود پا به بازار ایران گذاشت و از آن زمان تاکنون رقابت جدی را با سایر رقبای خود، از جمله «هیوندای توسان»، تجربه کرده است.
جراحی پلاستیک به سبک کره‌ای
نسل چهارم کیا اسپورتیج زمانی که به صورت رسمی به بازار معرفی شد، حجم زیادی از انتقادها را روانه این شرکت کرد، چراکه ظاهر دگرگون‌شده آن موجب شگفتی و تعجب بسیاری از علاقه‌مندان و طرف‌داران پروپاقرص این برند کره‌ای شده بود. در واقع، عده‌ای طراحی و چهره جدید اسپورتیج را فوق‌العاده می‌دانستند و عده‌ای دیگر از آن به‌عنوان فاجعه یاد می‌کردند. اما واقعیت آن بود که طراحان کیا جسارت این را داشتند که از طرح‌های کلیشه‌ای و سنتی به سمت طرح‌های مدرن گام بردارند. از این‌رو، به تدریج ظاهر جدید اسپورتیج برای علاقه‌مندان عادی شد.
بیش‌ترین تغییرات در ظاهر این کراس‌اوور کره‌ای در بخش دماغه خودرو صورت گرفته است. جایی که فرم چراغ‌ها و محل قرارگیری آن‌ها بی‌شباهت با محصولات «پورشه»، از جمله «ماکان»، نیست. چراغ‌های مثلثی و جلوپنجره پوزه ببری، چهره‌ای تهاجمی و اسپرت به آن بخشیده که در کنار سپر برجسته و حجیم، ظاهری با ابهت‌تر از قبل به آن داده است. از سویی، خطوط حجم‌دهنده روی درِ کاپوت و همچنین گلگیرها، بدنه‌ای عضلانی‌تر از قبل ایجاد کرده‌اند.
نمای کناری این خودرو کم‌ترین تغییرات را نسبت به گذشته به خود دیده است. در واقع، این قسمت با همان سبک و سیاق گذشته به نمایش درآمده تا به نوعی اصالت طراحی را حفظ کند. اما رینگ‌های ۱۹ اینچی پنج‌پره با طرح Y، یکی از بارزترین ویژگی‌های نمای کناری است که هیجان را به طرح ساده و بی‌آلایش این قسمت اضافه کرده است.
در نمای عقب نیز با طرحی مدرن مواجه هستیم که از چراغ‌های یکپارچه و متصل به هم برخوردار است. علاوه‌بر آن، دیفیوزر نقره‌ای رنگی که در قسمت زیرین سپر تعبیه شده است، جلوه‌ای خاص و زیبا به آن بخشیده که علاوه‌بر زیبایی، موجب اسپرت‌تر شدن چهره اسپورتیج جدید نیز شده است. یکی دیگر از تغییرات حاصل شده در نسل چهارم تغییر محل نصب پلاک از روی سپر به روی درِ صندوق است. در واقع، این امر باعث شده ظاهر نمای عقب به طور کلی تغییر کند و دو خروجی اگزوز نصب‌‌شده در دو سوی سپر، بیش‌تر نگاه‌ها را به سمت خود جلب کنند.
کابین به‌روزرسانی شده با متریال باکیفیت‌تر
با ورود به داخل کابین نسل چهارم کیا اسپورتیج در می‌یابیم که طراحان کیا موتورز علاوه‌بر بهبود طراحی ظاهری، تغییراتی اساسی در داخل کابین نیز به وجود آورده‌اند. از جمله مهم‌ترین تغییرات می‌توان به ارتقای کیفی متریال مصرفی اشاره کرد. همچنین طراحی تجهیزات و ادوات داخلی این خودرو به صورت راننده‌محور و با زاویه ۱۰ درجه‌ای متمایل به سمت راننده صورت گرفته است. افزون‌بر این، طراحی صندلی‌ها به گونه‌ای است که راحتی بیش‌تری را نسبت به گذشته فراهم می‌سازند. یکی از ویژگی‌های مهم در داخل کابین کیا اسپورتیج، فضای بزرگ و جاداری است که به واسطه فاصله محوری ۲۶۷۰ میلی‌متری مهیا شده است. از سویی دیگر، ارتفاع داخل کابین از سقف را می‌توان یکی از پارامترهای مهم برشمرد، چراکه در قسمت عقب کابین این ارتفاع مناسب از سقف باعث می‌شود افراد بزرگ‌سال و قدبلند نیز به راحتی بتوانند بنشینند و برخوردی میان سقف و سر آن‌ها صورت نگیرد.
اما نکته قابل توجهی که همچنان در نسل چهارم اسپورتیج مشاهده می‌شود، فضای نسبتاً کوچک قسمت بار است که مانند نسل‌های قبلی در این خودرو نیز مشاهده می‌شود.
یکی دیگر از ویژگی‌های طراحی فضای داخل کابین، حس و حال اسپرتی است که به واسطه پختگی تیم طراحی ایجاد شده است. زیرا این خودرو با وجود آن‌که کاربری خانوادگی و شهری دارد، اما برای بسیاری از جوانان جذابیت‌های خاص خود را دارد. همچنین نباید این نکته را فراموش کرد که کیا موتورز پیشرانه‌های قدرتمند مجهز به توربوشارژر را برای این محصول درنظر گرفته که همین موضوع می‌تواند فضای اسپرت داخل کابین را تاحدودی توجیه کند. اما متأسفانه هرگز نمونه‌های توربوشارژ این خودرو نتوانست به صورت رسمی به بازار ایران عرضه شود.
به هرحال، اگر بخواهیم فضای داخل اسپورتیج QL را در یک جمله توصیف کنیم، باید به این موضوع اشاره کنیم که کیا برای سهم‌خواهی از بازار کراس‌اوورهای اقتصادی ارزان‌قیمت تمام تلاش خود را به کار گرفته تا با بهره‌گیری از متریال با سطح کیفی قابل‌قبول و همچنین طراحی مدرن و امروزی، توجه خریداران را به خود جلب کند. هرچند در بازار ایران به دلیل قیمت‌گذاری‌های غیرمنطقی و غیرواقعی، هرگز کیفیت متریال داخلی در قبال هزینه پرداختی، توجیه‌پذیر نخواهد بود.
امکانات رفاهی و آپشن‌ها
یکی از ویژگی‌های بارز خودروهای کره‌ای نسبت به خودروهای هم‌رده اروپایی و ژاپنی، امکانات رفاهی بیش‌تری است که در قبال پرداخت هزینه‌ای نسبتاً مشابه، به دارندگان خود ارائه می‌کنند. از این‌رو، می‌توان گفت کیا اسپورتیج در این زمینه نیز نسبت به رقبای خود برتری دارد. همچنین با توجه به این‌که شرکت اطلس‌خودرو عموماً کیا اسپورتیج‌های واردشده به کشور را از نوع فول آپشن و یا نیمه فول عرضه کرده است، امکانات رفاهی مناسبی را می‌توان در این کراس‌اوور مشاهده کرد. به‌طور مثال، از امکانات رفاهی پایه موجود در این خودرو می‌توان به مواردی از قبیل گرم‌کن و سردکن صندلی‌های جلو، گرم‌کن صندلی‌های عقب، سقف پانوراما، فرمان سه حالته الکترونیکی، شارژر بدون سیم تلفن همراه، سیستم صوتی حرفه‌ای JBL، ترمز پارک برقی، تنظیم ۱۰ حالته صندلی راننده، اتوهلد، سیستم کنترل حرکت در سراشیبی، تنظیم برقی آینه‌های کناری به همراه گرم‌کن، چراغ‌های جلو LED، نوربالای اتوماتیک، سنسور نور، سنسور باران، سنسور فشار باد تایر، کروزکنترل، آینه وسط الکتروکرومیک، تودوزی چرمی و سیستم تهویه مطبوع خودکار دوگانه اشاره کرد.
همچنین از تجهیزات ایمنی این خودرو باید به ۶ عدد کیسه هوا، سیستم کنترل پایداری، سیستم کنترل کشش، دوربین دید عقب، سنسورهای پارک جلو و عقب، ترمز ضدقفل و کمربندهای ایمنی پیش کشنده اشاره کرد. ناگفته نماند که کیا اسپورتیج QL در سال ۲۰۱۵ موفق به دریافت پنج ستاره ایمنی از مؤسسه «یوروانکپ» شده است که نشان دهنده ایمنی بالای این کراس‌اوور کره‌ای است.
ویژگی‌های فنی
کیا برای این کراس‌اوور سایز متوسط خود طیف وسیعی از انواع پیشرانه‌های بنزینی و دیزلی را درنظر گرفته است، چراکه این محصول نه تنها در کره جنوبی، بلکه در بسیاری از کشورها به فروش می‌رسد. به همین منظور برای سهم‌خواهی بیش‌تر از بازارهای جهانی، چندین پیشرانه برای آن قابل عرضه است
اما کیا اسپورتیج‌های واردشده به ایران از همان موتور ۲۳۵۹ سی‌سی ۴ سیلندر تنفس طبیعی بهره می‌گیرند که پیش‌تر در نسل قبلی اسپورتیج مورد استفاده قرار گرفته بود؛ با این تفاوت که این پیشرانه در نسل جدید بهبودهایی به خود دیده است، و به سیستم تزریق مستقیم سوخت GDI نیز مجهز شده است. براین اساس، پیشرانه مورد نظر قادر به تولید ۱۸۱ اسب‌بخار قدرت در ۶۰۰۰ دور در دقیقه و ۲۳۷ نیوتن متر گشتاور در ۴۰۰۰ دور در دقیقه است. این نیرو از طریق جعبه‌دنده ۶ سرعته اتوماتیک به هر چهار چرخ خودرو انتقال می‌یابد. طبق اعلام رسمی کمپانی کیا، این کراس‌اوور حدود ۱٫۶ تنی به زمانی حدود ۹ ثانیه نیاز دارد تا از حالت سکون به سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت دست پیدا کند. همچنین مصرف سوخت شهری اسپورتیج QL حدود ۱۱٫۸ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر اعلام شده است. اما سیکل ترکیبی مصرف سوخت آن حدود ۸٫۵ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است که با توجه به کلاسی که در آن حضور دارد و پیشرانه‌ای که از آن نیرو می‌گیرد عدد قابل قبولی به نظر می‌رسد.
تجربه رانندگی
می‌دانیم که نسل چهارم اسپورتیج از نظر فنی و ساختاری تفاوت چندانی نسبت به قبل ندارد، اما برخی بهبودها را در سیستم سوخت‌رسانی و سیستم تعلیق به خود دیده که می‌تواند تأثیر مثبتی در سواری آن داشته باشد. بر این اساس، با نشستن پشت فرمان این خودرو قصد داریم ببینیم که این کراس‌اوور کره‌ای در عمل چگونه خواهد بود.
با روشن کردن پیشرانه صدای زیادی به درون کابین نفوذ نمی‌کند که این امر نشان از عایق‌بندی خوب کابین دارد. با قرار دادن اهرم تعویض دنده در حالت D شروع به حرکت می‌کنیم. از آن‌جایی که پیشرانه به‌کار رفته در این خودرو از نوع تنفس طبیعی است، نباید انتظار شتاب اولیه فوق‌العاده‌ای از آن داشت؛ با این وجود می‌توان گفت که اسپورتیج جدید با توجه به جثه نسبتاً بزرگ و وزن حدود ۱٫۶ تنی، خودرویی چابک است. همچنین با افزایش دور موتور کشش و راندمان موتور نیز افزایش می‌یابد. یکی از ویژگی‌های بارز این خودرو، جعبه‌دنده ۶ سرعته اتوماتیک است که از نظر ساختاری تفاوت چندانی با نسل پیشین خود ندارد، اما از آن‌جایی که تغییرات صورت‌گرفته در آن از نوع نرم‌افزاری بوده است، عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد. در واقع، تعویض دنده‌ها کاملاً نرم و بی‌صدا صورت می‌گیرد و به فرمان راننده در کم‌ترین زمان ممکن واکنش نشان می‌دهد. همین امر سبب می‌شود که راننده در صورت نیاز در کم‌ترین زمان ممکن اقدام به تعویض دنده‌ها کند و از سواری پویایی بهره‌مند شود.
اما یکی از ویژگی‌های مثبت در اسپورتیج QL، پایین آمدن مرکز ثقل، تقسیم وزن بهتر نسبت به گذشته، تقویت سیستم تعلیق و فنربندی است که موجب شده هندلینگ و سواری بهتری داشته باشد. در واقع، این کراس‌اوور کره‌ای نسبت به گذشته تنش و کوبش کم‌تری را به اتاق وارد می‌کند و هنگام تغییر مسیرهای ناگهانی، کم‌ترین جابه‌جایی عرضی را دارد. مانورپذیری و هندلینگ در این نسل از اسپورتیج به اوج خود رسیده است و نشان می‌دهد طراحان و مهندسان کیا توانستهاند از تجربه چندین ساله تولید اسپورتیج، بهترین نتیجه را حاصل کنند.
یکی از نکات منفی در این خودرو، میدان دید کم به‌خصوص در فضای عقب خودروست. افزایش ضخامت ستون‌های A و C به منظور بهبود وضعیت ایمنی موجب شده میدان دید در این خودرو کاهش یابد. البته که این موضوع در نسل قبلی اسپورتیج نیز مشاهده می‌شد، اما برخلاف انتظار در نسل چهارم نه‌تنها برطرف نشده است، بلکه با افزایش قطر ستون‌ها تشدید یافته است. به هرحال، سیستم‌های کمکی راننده نظیر سنسورهای پارک، رادار نقطه‌کور و دوربین دنده عقب تاحدودی توانستهاند این نقص را جبران کنند.
نتیجه‌گیری
در پایان، اگر بخواهیم کیا اسپورتیج QL را در چند جمله توصیف کنیم، باید بگوییم با کراس‌اووری نسبتاً مدرن سروکار داریم که از یک پیشرانه تنفس طبیعی با استهلاک کم و توان بالا برخوردار است که همین موضوع باعث می‌شود هزینه نگهداری کم‌تری نسبت به نسخه‌های توربوشارژ داشته باشد، چراکه پیشرانه‌های تنفس طبیعی به‌کار رفته در محصولات کیا از استهلاک کمی برخوردار هستند و در صورت نگهداری صحیح، عمر مفید بالایی خواهند داشت.
کیا اسپورتیج در حال حاضر در بازار قیمتی حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان تا دو میلیارد تومان دارد که با توجه به کیفیت، امکانات رفاهی و سگمنتی که در آن حضور دارد، خریدش چندان توجیه منطقی‌ای نخواهد داشت، اما از آن‌جایی که وضعیت کنونی بازار تعریف چندانی نداشته و از اوضاع نابه‌سامانی برخوردار است، نمی‌توان درخصوص نحوه قیمت‌گذاری آن اظهار نظر کرد.
یکی دیگر از مزیت‌های کیا اسپورتیج، تأمین قطعات یدکی و خدمات پس از فروش است که نسبت به کراس‌اوورهای اروپایی و ژاپنی در وضعیت بهتری قرار دارد. همچنین این محصول از وضعیت مناسبی در بازار خودروهای کارکرده برخوردار است. باید این نکته را نیز درنظر داشت که نسل چهارم اسپورتیج نسبت به نسل‌های قبلی از تقاضای کم‌تری در بازار برخوردار است.